Bất cứ khi nào chúng ta tiến hành thực hiện những việc tốt đẹp, thiện lành (như bố thí giúp đỡ, ban tặng cho người khác vài lời khuyên tốt lành, làm việc công ích cho xã hội) hoặc bất kể thứ gì tốt đẹp mà chúng ta có thể làm, đó là do động cơ hay sự tác động của những dòng suy nghĩ tốt đã xuất hiện và thúc đẩy trong tâm hồn của chúng ta.
Chúng ta có thể học tập bằng cách khảo sát trong nội tâm mình vào bất cứ khi nào, bạn tiến hành mọi tư cách ứng xử tốt như tặng một món quà cho người thân, giúp ai đó khi cần thiết… hoặc cố gắng chế ngự những lời nói, những hành động trong những lúc nổi cơn giận hờn với một ai…!
Và sau đó, bạn sẽ thấy những gốc rễ thiện pháp (kusala), trong tâm hồn cao quý của bạn đã thúc đẩy những hành động của bạn đó là: “Tâm vô tham, vô sân và trí tuệ” đang đồng hành với bạn.
Theo lời dạy của Đức Phật trong Abhidhamma:
Dưới đây là Bảng liệt kê một số sự suy nghĩ tốt lành bổ ích, xác thực có sẵn trong tâm hồn của mỗi chúng ta (Kusala):
- Đức tin (Saddhā).
- Sự tỉnh thức (Sati); Sự hay biết.
- Biết hổ thẹn với phi đạo đức (Hiri).
- Biết sợ tội lỗi với phi đạo đức (Ottappa).
- Không tham (Alobha), (không chấp chặt, dính mắc,…).
- Không sân (Adosa), (không nóng nảy…).
- Trí tuệ (Paññā), (sáng suốt, minh mẫn…).
- Tình thương yêu (Mettā).
- Lòng thương xót bi mẫn muốn cứu giúp người khác, chúng sanh khác (Karunā).
- Tâm đồng cảm vui mừng, cảm kích với sự thành tựu của người khác (Muditā).
- Tâm xả ly: Tôn trọng nghiệp là tài sản riêng của mỗi chúng sanh, do đó Tâm tự tại an nhiên, xả ly (Upekkhā).
- Lời nói ngay thật chơn chánh (Sammā vācā).
- Hành động chơn chánh (Sammā kammanta).
- Tánh dễ dạy của tâm (Citta-mudutā).
- Tánh dễ dạy của thân (Kāya-mudutā).
- Tính sung sức làm việc của tâm (Citta-kammaññatā).
- Tính sung sức làm việc của thân (Kāya-kammaññatā).
- Thái độ chánh trực đúng đắn của tâm (Citta-Ujukatā).
- Thái độ chánh trực đúng đắn của thân (Kāya-Ujukatā).
- Sự nuôi mạng đúng đắn (Sammā- Ājῑva).
- Tinh thần hăng hái của tâm (Citta-Lahutā).
- Tinh thần hăng hái thuộc thân (Kāya-Lahutā).
- Sự thành thạo của tâm (Citta-pāguññatā).
- Sự thành thạo của thân (Kāya-pāguññatā)…
**********
☆Trích từ ấn phẩm: Phước đức phát sanh từ đâu?
(Tác giả: Thiền Sư Thiện Minh – Varapanno)
